6 boeiende expo's in het najaar

Dit najaar maakt het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) plaats voor René Magritte, de wereldberoemde Belgische schilder. En dat is niet de eerste keer, want in 1938 gaf Magritte nog een lezing in het KMSKA. La ligne de vie, heette de lezing, net als de expo in het KMSKA. De woorden van Magritte zijn nu de leidraad van deze expo. Je kan dus zeggen dat Magritte een beetje zijn eigen curator is: je ziet werken die de kunstenaar toen zelf presenteerde en ontdekt hoe hij het surrealisme in Antwerpen en Brussel met elkaar verbond. 

Nog tijd over? Tegelijk loopt in het KMSKA nog een andere tentoonstelling, rond de abstracte en kubistische kunst van Marthe Donas.

Luz y sombra. Licht en schaduw. Zo kan je het werk van de Spaanse Francisco de Goya (1746-1828) mooi samenvatten. Hij werd beroemd dankzij zijn monumentale portretten van hogere kringen en traditionele scènes van volksfeesten, maar hij maakte ook minder vrolijke taferelen. 

Goya was een Spaanse realist en gebruikte zijn penseel om het onrecht en de wantoestanden van zijn tijd vast te leggen. De expo Luz y sombra. Goya en het Spaanse realisme, in het Brusselse BOZAR, brengt Goya-werken van over de hele wereld samen, in dialoog met werken van andere kunstenaars van vroeger en nu. 

Als je op bezoek gaat bij het Antwerpse Museum Plantin-Moretus, maak je vooral kennis met de drie mannelijke bedrijfsleiders van het historische drukkers- en uitgeversbedrijf: oprichter Christoffel Plantijn, schoonzoon Jan en kleinzoon Balthazar Moretus. Maar over de vrouwen die er woonden en werkten, kom je nauwelijks iets te weten. Tot nu. Het museum dook in de archieven en vond massa's brieven, huishoudjournaals en dagboeken. 

In de expo Vrouwenzaken/Zakenvrouwen krijgen ook hun verhalen een rechtmatige plek. Verhalen over dochters die van jongs af drukproeven verbeterden. Over dames en dienstmeiden. Over vrouwen die de sociale ladders niet alleen beklommen, maar zelf maakten. Verhalen die ook na deze expo deel blijven van de vaste opstelling. 

Eentje voor de fotografiefans: dit najaar verwelkomt MSK Gent de internationaal gerenommeerde fotograaf Stephan Vanfleteren. Je kent hem misschien vooral van zijn pakkende zwart-witportretten, maar in Transcripts of a Sea verken je zijn nieuwste fascinatie: de zee. Stormachtig, spiegelglad, verraderlijk rustig of een op hol geslagen wastrommel: Vanfleteren analyseert de zee in al haar facetten. En dat deed hij niet gewoon van op het strand. 

Vanfleteren gaat tijdens de expo in dialoog met andere kunstenaars die hun hart aan de zee verloren. Denk maar aan Gustave Courbet, James Ensor of Victor Hugo. Samen met de fotograaf navigeer je door eeuwenoude marine-kunst, van de zeventiende tot en met de eenentwintigste eeuw.

Een knetterend kampvuur, een romantisch kaarsje bij het diner. Een vonk die overslaat of iemand die zal branden in de hel. Vuur trekt ons aan, maar boezemt ons ook angst in. Het zit geworteld in onze mythen en rituelen. Ook bij kunstenaars leeft het thema enorm.

In de expo Fire brengt Villa Empain in Brussel een 50-tal hedendaagse en moderne kunstenaars samen. Sculpturen, foto’s, installaties of wandtapijten: allemaal verkennen ze de verschillende betekenissen en vormen van vuur. Een expo waar je warm van wordt, dat is zeker.

Overal waar je kijkt, zie je letters. Op affiches, in boeken, brieven, reclame, verpakkingen en signalisatie. Met fijne of vette lijnen, zwierige rondingen of strenge hoeken zetten lettertypes de boodschap kracht bij. Vandaag werken alle grafische ontwerpers digitaal, maar eeuwenlang kwamen er drukpersen en loden letters aan te pas. In de nieuwste expo in het Industriemuseum, Typefaces, leer je alles over de geschiedenis van de typografie. 

Blikvanger in de expo zijn de grappige lettergezichten van Jan Vermandere, en aan de maaktafels mag je zelf ook stempelen of collages maken.