Retoriek en democratie in de Oudheid

Retoriek en democratie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het was in de context van de klassieke Atheense democratie dat antieke retoriek tot wasdom kwam en floreerde. Waar welsprekendheid bijna een nadeel lijkt te zijn voor hedendaagse politici, was het voor hun antieke tegenhangers een conditio sine qua non. Dit gold in het bijzonder voor de politici actief in de Griekse, directe democratieën waar het besluitvormingsproces gebaseerd was op de competitie tussen redenaars in de volksvergadering. Volgens onder meer Plato was elk politiek systeem gebaseerd op deliberatie voor een massapubliek gedoemd om te mislukken; demagogie, vleierij en massahysterie gingen er immers hand in hand. Moderne commentatoren wijzen daarentegen juist op deze inclusieve en participatieve staatsvorm als verklaring voor het institutionele succes en de duurzaamheid van de polis als staatsvorm. In deze lezing belicht dr. Thierry Oppeneer de meest opmerkelijke aspecten in de complexe wisselwerking tussen antieke retoriek en democratie in de oudheid.