Opleiding voorgaan in gebed in de uitvaartliturgie

Lekengelovigen kunnen gezonden worden om rouwenden te begeleiden, de uitvaartliturgie voor te bereiden, gebedsdiensten te leiden en de nodige nazorg bieden aan mensen in rouw. Om lekengelovigen toe te rusten voor deze opdracht wordt een vormingscursus georganiseerd die bestaat uit een intakegesprek, zes lesavonden, een stage en een evaluatiemoment waarbij de cursist een uitvaart zelfstandig voorbereid heeft en voorgaat (het voorgaan kan eventueel samen met de priester indien dit een eucharistieviering is). Deze opleiding kan leiden, na een gunstige evaluatie, tot het ontvangen van een mandaat als gebedsleider in de uitvaartliturgie voor het decanaat of de pastorale eenheid van waaruit men gezonden wordt. Programma Intakegesprek voor de start van de cursus Voorafgaand aan de cursus is er met elke cursist een (digitaal of telefonisch) intakegesprek waarin wordt gepeild naar zijn/haar ervaring en achtergrond op het vlak van het voorbereiden of voorgaan van de (uitvaart)liturgie, maar ook naar zijn/haar leervragen en verwachtingen. Dit om de cursus zo goed mogelijk te kunnen afstemmen op de cursisten. Ook de pastoraal verantwoordelijke die de cursist zendt wordt telefonisch gecontacteerd om af te stemmen omtrent de begeleiding van de stage en wat van de begeleider verwacht wordt. Lessen Rouw- en voorbereidend gesprek (Renaat Desmedt) – 26 november 2025. Over het gesprek met de mensen die zopas iemand verloren hebben, om de uitvaartliturgie voor te bereiden. Theologie van de christelijke uitvaart (Mgr. Lode Aerts) – 3 december 2025. De uitvaartliturgie viert het verrijzenisgeloof. Brede theologische inleiding over de christelijke visie op sterven als mens en de hoop op verrijzenis. Spiritualiteit van de gebedsleider (Liesbeth Degryse) – 10 december 2025. Enkele basishandvatten en spirituele grondhoudingen om inspirerend voor te gaan in gebed en liturgie.  Woordverkondiging in de uitvaartliturgie (Jaak Pauwels) – 21 januari 2026. Over de bijbelse teksten die klinken tijdens de uitvaartliturgie, en de voorbereiding en inhoud van de woordverkondiging. Eucharistievieringen en woord- en gebedsdiensten bij een uitvaart (Birger Dassonneville): 28 januari en 4 februari 2026. Grondige kennismaking met de uitvaartliturgie in een eucharistieviering en in een Woord- en gebedsviering waarbinnen we de eigen elementen van de uitvaartliturgie leren kennen, de eigen dynamiek ervan binnen een eucharistie of woord- en gebedsdienst zien en ons eigen aandeel hierin zien. Er worden ook elementen aangereikt om op een liturgische manier te leren omgaan met (nieuwe of persoonlijke) symbolen in de uitvaartliturgie. Cursisten worden ook toegerust om relevante liederen te kiezen voor de uitvaartliturgie en na te denken over de kansen en grenzen van zingen in de uitvaartliturgie en het omgaan met uiteenlopende visies.  Liturgische en pastorale nazorg (Liesbeth Degryse): 4 februari 2026. Enkele reflecties en aanzetten bij de gebeden op het kerkhof, zodat de cursisten de uitvaartliturgie kunnen situeren binnen de bredere liturgische en pastorale zorg van de kerk voor de overledenen en hun nabestaanden. Stage Parallel bij de aanvang van de lessen, start ook de stage op de plek van waaruit de cursist gezonden wordt. Hij/zij leert in de praktijk hoe een uitvaart voor te bereiden en voor te gaan.  De stage heeft tot doel de cursist te helpen groeien op twee vlakken. Er zijn enerzijds fundamentele grondhoudingen zoals een gelovige bezieling, verwijzend naar Jezus, respectvol en niet opdringerig, bescheiden, dienstbaar, inlevend en meelevend, luisteren, liturgisch aanvoelen, respect voor het uitvaartritueel, collegiaal, zelfkritisch, weerbaar,… Anderzijds zijn er praktische vaardigheden op pastoraal en liturgisch vlak zoals contactvaardigheid, inlevingsvermogen bij de mensen, in staat zijn om gebald te zeggen wat te zeggen valt, inzicht in de bedoeling en het verloop van de liturgie, kennis van de liturgische houdingen, taalbeheersing en vlotheid in uitspraak, vermogen om teksten te schrijven, goed de viering kunnen leiden (beheersen van de ars celebandi),…  De stage wordt ter plaatse begeleid door de pastoraal verantwoordelijke die de cursist zendt of iemand die hij daartoe aanduidt. De stage kan gradueel opvat worden: van observeren en meevolgen van vieringen en rouwgesprekken over het zelf opnemen van taken en lector zijn tot het zelf voeren van een rouwgesprek en voorgaan van de uitvaartliturgie in het bijzijn van de begeleider. Tijdens het proces helpt de begeleider de cursist om te reflecteren op wat meegemaakt of gedaan werd en zo te leren aan ervaring. Evaluatie Aan het einde van de stage, komt iemand van de Diocesane Commissie Liturgie een uitvaart bijwonen waarin de cursist betrokken is. Hij of zij formuleert feedback op de voorbereiding en het voorgaan, waarna de cursist een mandaat kan ontvangen.  De uitvaarten die bijgewoond kunnen worden, vinden plaats in april-mei-juni 2026. De cursist laat weten aan Liesbeth Degryse (liesbeth.degrys