Bezoek de Zwalmmolen

(Vanaf 15 maart kunnen enkel scholen de molen bezoeken na afspraak.) Bezoek de Zwalmmolen te Munkzwalm en kom alles te weten over de fascinerende geschiedenis van de molen, molentechnieken en vaktermen. Ruik het hout, hoor de wieken en molenstenen, proef het meel en laat u betoveren door zijn eeuwenoude geheimen. We organiseren op aanvraag maaldemonstraties met een molenaar. Te midden van de groene Zwalmvallei schuilt in Munkzwalm een schitterend stukje technisch erfgoed: de Zwalmmolen of Molen Ten Berge, voor het eerst vermeld in 1040. Het is een beschermde, ambachtelijke watermolen die aangedreven wordt door de Zwalmbeek. De molen is nu maalvaardig gerestaureerd en voorzien van een kleine waterkrachtcentrale. In het aanleunend gebouw werkt een cilindermolen, Midget Maxima Roller Mill 184, Morristown, USA, aangedreven door een gerestaureerde dieselmotor. De Zwalmmolen geldt als een schoolvoorbeeld voor de nog talrijke watermolens in de Vlaamse Ardennen. Een historie van wel 1000 jaar: Lange tijd werd de oudste geschiedenis van de Zwalmmolen op het gehucht Sint-Pieters-ten-Berge, waar de naam Molen Ten Berge vandaan komt, verbonden met de Sint-Pietersabdij te Gent. Historisch onderzoek door Luc Van Durme (2011) wees er echter op dat Molen Ten Berge naar grote waarschijnlijkheid behoorde tot de bezittingen van de Sint-Pietersabdij van Corbie aan de Somme. Het grote aantal watermolens op de Zwalm maakt interpretatie van de oudste bronnen niet eenduidig. Omstreeks 1400 wordt de Zwalmmolen duidelijk vermeld in de bezittingen van de Sint-Baafsabdij uit Gent. Het was toen al een dubbelmolen die graan maalde en olie sloeg. Tijdens de restauratiecampagne legde bouwhistorisch en archeologisch onderzoek de fundamenten bloot van het gebouw waar vroeger de oliemolen in ondergebracht was en waar een tijdje ook een vol-en snuifmolen moeten gefunctioneerd hebben. In het laatste kwart van de negentiende eeuw werd het olie slaan stopgezet en bleef enkel de huidige graanmolen in gebruik tot omstreeks 1962.